Ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa
Zaprzeczenie ojcostwa to proces prawny mający na celu wykluczenie ojcostwa w świetle prawa. Jest to konieczne w sytuacji, gdy mężczyzna wpisany jako ojciec w akcie urodzenia nie jest nim biologicznie. Obowiązujące w polskim prawie domniemanie każe zakładać, że ojcem dziecka urodzonego w małżeństwie lub przed upływem 300 dni od rozwodu jest mąż matki. Kierownik urzędu stanu cywilnego musi wpisać go do aktu, nawet gdy małżonkowie wiedzą, że ojcem dziecka jest ktoś inny.
Co to jest zaprzeczenie ojcostwa? Kiedy zaprzeczenie ojcostwa jest dopuszczalne?
W polskim prawie obowiązuje zasada domniemania pochodzenia dziecka od męża matki. Tym samym jeśli dziecko zostało urodzone przez rozwódkę lub wdowę przed upływem 300 dni od rozwodu albo śmierci męża, to w akcie urodzenia urzędnik ma obowiązek wpisać jako ojca byłego lub zmarłego męża. Życie pisze jednak różne scenariusze i ojcem dziecka może być inny mężczyzna, który będzie musiał udowodnić przed sądem swoje ojcostwo. Zanim jednak do tego dojdzie, domniemany – lecz nieprawdziwy – ojciec musi skutecznie zaprzeczyć swoje ojcostwo.
Przepisy przewidują nieprzekraczalne terminy na obalenie ojcostwa. Są one zróżnicowane w zależności od tego, kto chce obalić ojcostwo. Możliwości są następujące:
- mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że nie jest ojcem dziecka urodzonego przez swoją żonę, jednak nie może zrobić tego później niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności;
- matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że mąż nie jest ojcem, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności;
- dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że jego ojcem nie jest mąż matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, to termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności;
- prokurator w każdym czasie może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa.
Dodatkowo należy mieć na uwadze, że:
- osiągniecie przez dziecko pełnoletności albo śmierć dziecka lub rodzica nie stanowi przeszkody w wytoczeniu powództwa i ustaleniu stanu cywilnego dziecka zgodnie z prawdą biologiczną;
- Zaprzeczenie ojcostwa dotyczy wyłącznie małżonków. Nie można zaprzeczyć ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego, bo domniemanie dotyczy wyłącznie dzieci urodzonych w małżeństwie.
- Nie można zaprzeczyć ojcostwa w czasie ciąży. Zamężna kobieta, która wie, że urodzi dziecko pozamałżeńskie, musi poczekać do narodzenia, by rozpocząć procedurę sądową. Prowadzi to do fikcji, w której do aktu urodzenia wpisywany jest mężczyzna, który ojcem nie jest. Niejednokrotnie wiedzą o tym wszyscy zainteresowani: matka, mąż i prawdziwy ojciec, ale nie mogą samym oświadczeniem złożonym przed kierownikiem USC doprowadzić do wpisania do aktu urodzenia właściwej osoby. Przepisy są jednoznaczne i wymagają przeprowadzenia pełnej procedury zaprzeczenia ojcostwa.
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa
Wpisanie do aktu urodzenia w rubryce „ojciec” właściwej osoby wymaga przeprowadzenia sądowej sprawy o zaprzeczenie ojcostwa męża. Osoba zainteresowana uregulowaniem tej kwestii wnosi pozew o zaprzeczenie ojcostwa.
- W pozwie powinien być zawarty wniosek o zaprzeczenie ojcostwa, a także należy w nim szczegółowo omówić okoliczności faktyczne wskazujące na to, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. W przeszłości dowodem były zeznania świadków i oświadczenia zainteresowanych, dziś najskuteczniejszym narzędzie dochodzenia do prawdy są wyniki testów DNA.
- Do pozwu należy załączyć odpis aktu urodzenia dziecka oraz dokumentację medyczną, która w danej sprawie może okazać się przydatna.
- Pozew o zaprzeczenie ojcostwa składa się w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Sprawę rozpatruje wydział rodzinny i dla nieletnich.
- Podobnie jak w każdej innej sprawie z obszaru prawa cywilnego i rodzinnego, po otrzymaniu pozwu pozwany ma 14 dni na złożenie odpowiedzi na pozew.
- Jeśli chodzi o koszt ustalenia ojcostwa, to opłata sądowa w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa wynosi 200 zł. Do kosztów postępowania należy jeszcze doliczyć koszt przeprowadzenia badań DNA i innych dowodów, a także wynagrodzenie adwokata.
Zaprzeczenie ojcostwa – oferta kancelarii
Ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa to sprawy wymagające dużego wyczucia ze strony prawnika, dotyczą bowiem delikatnych obszarów życia klienta i jego rodziny. Wynik sprawy ma znaczenie dla budowania więzi rodzinnych, kwestii alimentacyjnych i praw rodzicielskich. Do tego adwokat reprezentujący klienta musi pamiętać o nadrzędnej wartości, którą chroni prawo rodzinne i opiekuńcze. Jest nią dobro dziecka i działanie w jego interesie.
Nasza kancelaria adwokacka oferuje kompleksowe wsparcie prawne w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa. Adwokat rodzinny zapewnia pełne zrozumienie i profesjonalizm na każdym etapie postępowania.
Zachęcamy do kontaktu, jeśli interesują Ci usługi, jakie świadczy adwokat Bydgoszcz. Oferujemy:
- analizę sytuacji prawnej,
- doradztwo w zakresie możliwości prawnych,
- sporządzanie pozwu o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa,
- reprezentację klienta w postępowaniach sądowych,
- reprezentację w sprawach o ustalenia alimentów i władzy rodzicielskiej, jeśli sprawa dotyczy także tych kwestii.